20 claves educativas para o 2020

educacion-claves-informe-telefonicaComo debería ser a educación do século XXI? Este informe da Fundación Telefónica repasa algúns centros de interese.

A bo seguro que se nos ocorren algunhas outras, pero como mapa global de chaves sobre o futuro da educación, este documento titulado 20 claves educativas para o 2020 é unha excelente guía para a reflexión e debate. O documento sae da participación que durante ano e medio involucrou a máis de 50 mil persoas, a maioría docentes, de ata nove países en 200 aulas virtuais e 70 eventos presenciais.

Que cambios deben aplicarse sobre a Educación para adaptarse ás necesidades sociais, económicas e tecnolóxicas do século XXI? Que papel xogarán os profesores, as familias e os propios estudantes en leste reto?

UN RESUMO:

1. Hai que formar o cidadán do século XXI: a sociedade do século XXI require individuos creativos, emprendedores, críticos, competentes co mundo diXital, con altAs dotes sociais e que se adapten a ambientes laborais diversos.
2. A inclusión social como eixe: é transcendental o establecemento de políticas públicas rexionais para o desenvolvemento sustentable no que un dos alicerces sexa a inclusión social.
3. Requírese liderado institucional: a cultura dixital leva anos instaurada na sociedade. As institucións educativas non poden permanecer alleas, polo que se torna fundamental un liderado institucional baseado na construción dun sentimento de comunidade sólido, unido a un uso das TIC desde e para a pedagoxía e o currículo do centro.
4. Extraer a Intelixencia colectiva: nunha sociedade cada vez máis complexa sobrevivir nela depende cada vez máis dunha intelixencia colectiva. O ser humano é social por natureza, polo que ten que aproveitar as posibilidades abertas da sociedade dixital.
5. Contidos+Pedagoxía+Tecnoloxía: a intersección entre tres factores fundamentais son claves para a introdución das TIC nos procesos educativos: sólidos coñecementos dos contidos, dominio de competencias pedagóxicas e manexo de ferramentas tecnolóxicas e as súas posibles aplicacións. A tecnoloxía non reinventa á pedagoxía, só amplía as súas posibilidades.
6. As TIC implican novos métodos de avaliación: aprender utilizando as TIC require unha formulación metodolóxica distinta á de adquisición de simples contidos. Avaliar este tipo de aprendizaxes non debe centrarse, xa que logo, en determinar o éxito en adquisición de contidos senón no dominio das competencias do século XXI.
7. Hai que romper o mito dos nativos dixitais, é dicir, a consideración de que todos os mozos son nativos dixitais e dominan as TIC para usos de proveito no século XXI.
8. Fomento da creatividade: existe unha inminente necesidade de repensar os sistemas educativos para evitar afogar a creatividade dos aprendices. É dicir, enterrar un sistema educativo baseado no control e instaurar un de empoderamento. O alumnado nace sendo creativo e o sistema educativo ten que xerar as condicións para que poida seguir desenvolvendo esa creatividade.
9. Importancia da Educación Emocional: a finalidade principal da Educación é que cada suxeito poida alcanzar un grado óptimo de benestar social e emocional, polo que a educación emocional debe ocupar un lugar privilexiado nos sistemas educativos. Para iso os programas de formación docente deben dedicarlle unha maior atención a tales competencias.
10. Cooperación necesaria entre familia, escola e comunidade: a educación non é exclusiva das institucións educativas: é posible aprender en calquera lugar da sociedade. Para iso debe existir conexión e cooperación entre familia, escola e comunidade. A Educación é unha cuestión de toda a sociedade.
11. Liderado sen burocracia: o liderado nunha institución educativa debe ter como finalidade principal a mellora educativa dos discentes, cun liderado centrado na pedagoxía e afastado da pura burocracia. Todos os axentes da comunidade educativa deben estar implicados na consecución das metas do centro.
12. Obxectivo: desenvolvemento de competencias. Os cambios de sistema educativo deben orientarse cara a mellora competencial dos estudantes. A sociedade dixital require de competencias que os sistemas educativos han de desenvolver (autonomía, adaptación, tratamento da información, etc.), reformando o currículo. Requirirase de unidades didácticas máis simples baseadas en tales competencias útiles para a inserción social, aprendendo de forma conectada en rede.
13. Foco nos intereses do aprendiz: a aprendizaxe debe producirse de forma natural, partindo dos intereses do aprendiz, tendo en conta o que xa sabe, desde a práctica e de cometer erros para ser reorientado polo docente.
14. Un novo rol do profesor e a súa formación: desde a transmisión de contidos á orientación e apoio do alumnado, xerando as condicións para que sexa este o que, de xeito activo e experimental, constrúa o seu propio coñecemento. Iso comporta que a formación docente se reconfigure, contemplando de forma máis sólida o uso pedagóxico das contornas dixitais para a sociedade do século XXI.
15. Nova ecoloxía da aprendizaxe: existe unha nova ecoloxía da aprendizaxe que está reconfigurando a educación. Volvemos entendela no seu sentido amplo, máis aló da súa simple consideración como escolarización.
16. O reto de considerar todos os ámbitos educativos posibles: existe unha necesidade de disrupción no sistema educativo suscitado como ente illado da sociedade. As aprendizaxes producidas en ambientes non formais e informais medran a un ritmo vertixinoso e non quedará máis remedio que considerar os beneficios de todos estes ámbitos educativos.
17. Interactuación sobre os contidos: a aprendizaxe non está nos contidos senón nas interaccións que se producen ao redor deles. A aprendizaxe en rede a través de interaccións debe consistir en agregar, remesturar e poñer en práctica os coñecementos.
18. Unha formación adaptada ás demandas: a construción do currículo que deberá configurar os novos perfís que demanda a sociedade terá que facerse entre todos os axentes involucrados no seu desenvolvemento. A sociedade e as escolas deben colaborar para adaptar a formación ás demandas sociais do século XXI.
19. Trátase de formar a cidadáns, non só a profesionais eficientes: un sistema educativo aberto á comunidade e baseado en aprendizaxes colaborativos que implican a toda a sociedade. O labor deste sistema non é formar a cidadáns unicamente para serlle útiles a un mercado, senón formar a cidadáns capaces de desenvolverse en todos os niveis sociais.
20. Evitar a ansiedade tecnolóxica: a tecnoloxía avanza a un ritmo vertixinoso, é imposible predicir que tipo de tecnoloxía haberá nun futuro próximo. O que si terá que facer a sociedade, é deseñar como quere que sexa a educación do século XXI, a tecnoloxía que a acompañará será a que estea dispoñible chegado o momento da introdución.

O informe completo (.pdf)

Deixar un comentario

Por favor, introduce o teu comentario!
Por favor, introduza o seu nome aquí

*