Alerxia á proteína do leite de vaca. Testemuño dunha familia

Autora: Ana María Blázquez Morilla. Profesora. Universidad Católica de Valencia.

Son unha defensora sen concesións do leite materno, entre outras cousas, porque aleitar á miña filla maior fíxome experimentar as sensacións máis bonitas da miña vida. Ela, ademais, respondeu moi ben e mantívose no percentil 90 só e exclusivamente con leite materna ata os 6 meses. Cando naceu o meu fillo pequeno, que agora conta con case 7 anos, volvín recorrer á lactancia materna sen dubidalo. Con todo, o meu pequeno nunca pedía, nunca quería comer e a súa curva sempre foi baixísima, xa que nin sequera entraba no percentil 3. No entanto, esa era a súa curva, e ata os 5 meses non se introduciu o primeiro biberón.

Malia saber que os alimentos novos sempre teñen que introducirse durante o día, pensei que darlle o biberón para axudarlle a durmir máis horas pola noite sería unha boa idea. Así é que, esa madrugada, e ás escuras para non despexalo, démoslle leite artificial. Aos 10 segundos de empezar a tomalo, empezou a berrar. Ao acender a luz, vimos ao noso bebé intentando levarse as mans á cara, coa descoordinación propia da idade, mentres choraba desesperadamente, cun son máis aló do choro. Esa noite, o servizo de urxencias diagnosticoulle unha alerxia á Proteína do Leite de Vaca (PLV), así como a prescrición para min de absterme de beber leite de vaca mentres estivese aleitándoo. Aínda que nunca saberemos a orixe da alerxia nin cando se xerou, sempre pensei que a súa inapetencia durante os primeiros meses de vida se debía a que lle fornecía a través do peito algo que lle facía dano. Recordo que ao día seguinte chamei a unha amiga pediatra e, ao contarlle o diagnóstico, díxome literalmente “que mala sorte!”. Atónita pensei que a miña amiga estaba sendo un tanto esaxerada porque, á fin e ao cabo, só se trataba de substituír o leite de vaca pola soia. Non tardei en darme conta de que era eu a que non sabía a que me enfrontaba.

leiteTodo empezou a complicarse desde entón. Con 9 meses, unha simple merenda en familia, cos seus pais e a súa irmá de 4 anos, a base de fiambres, como xamón york e xamón de pavo, converteuse aos 5 minutos nunha urticaria ao redor da boca. Pero por que, se non había ningún lácteo? Non había leite, nin iogures, nin queixo, nin outros derivados. A medida que introducía produtos novos na súa alimentación, dábame conta de que o leite era case omnipresente nos artigos de consumo do mercado actual neste país. Ata o fiambre levaba proteínas de leite! Era un pouco máis complicado porque tamén se detectou alerxia ao ovo, aínda que non tan grave, que, afortunadamente, superou hai uns dous anos. Máis tarde chegaron os caramelos, chuches en xeral, papas, por poñer algúns exemplos. Súmanse á lista outros produtos de uso cotián, que levan o leite incorporado nalgunha fase da súa fabricación, como pasta de dentes, medicamentos, champú, xel, toalliñas e outros produtos de aseo.

Ata os 3 anos, e con estas limitacións, a vida familiar xestiónase máis ou menos con normalidade. Contratamos unha coidadora na casa, que lle daba a comida que eu preparaba, xa que non podiamos levalo a unha gardería durante as miñas horas de traballo. Naquel momento foi derivado ao alergólogo especialista, quen lle prescribiu dúas xiringas de adrenalina, que debe levar con el desde entón, xa que, con niveis de IgE específicas por encima de 100, o seu grado de alerxia é brutal. O seu nivel é tan alto que só o contacto cutáneo con algo lácteo prodúcelle urticaria e edemas. Os seus máximos problemas ata entón foran os frecuentes e acusados episodios de bronquite, que só se resolvían no hospital tras varias nebulizacións e a pregunta de rigor por parte do pediatra de garda: tomou leite?

Os problemas aumentan a medida que medra e, cos tres anos, chega o colexio e todo o que iso conleva (aniversario, parques con nenos consumindo lácteos, excursións e saídas prohibidas). Afortunadamente, en Educación Infantil, as titoras foron moi dilixentes e nunca tivo ningún problema durante os tres anos desta etapa educativa, entre outras cousas porque o patio compartíano só os nenos de E. Infantil. Iso si, continuaba a frecuencia das bronquites e os paseos nocturnos ata o hospital.

O paso á Educación Primaria foi moi custoso porque nesta etapa educativa considérase que os nenos deben ser autónomos. Un alérxico necesita a axuda da contorna (por exemplo, que os seus compañeiros se laven despois do xantar, como facían en E. Infantil, na medida do posible, que non leven lácteos para a hora do patio, vixilancia constante no colexio e protocolos de actuación en caso dunha crise que coñezan todos os profesores que entren ao aula). Durante moitos meses intentei facer entender ás novas titoras (do mesmo centro onde cursara E. Infantil) a gravidade do problema e a necesidade da colaboración da contorna, e sempre me atopaba coa mesma frase: “el ten que responsabilizarse”. Estou de acordo en que el ten que responsabilizarse, pero non pode caer toda a responsabilidade nun neno que nin sequera contaba con seis anos, sobre todo porque el estaba (e está) moi concienciado para comer só o que estea na súa mochila (e que leve o seu nome), pero non pode controlar que un compañeiro de xogo o toque coas mans manchadas tras inxerir algún produto lácteo. Custou 8 episodios de urticaria e edemas na cara por contacto na hora do patio, incluíndo o último, que conlevou unha inxección preventiva de adrenalina e o traslado en ambulancia desde o centro ata o servizo de urxencia debido a un edema moi acusado en ambos ollos, para que o centro tomase conciencia real da gravidade da alerxia. No entanto, considero que poden facerse aínda máis cousas e, iso si, xa non constato as miradas de “nai histérica que sobreprotexe a seu fillo”.

A piques de empezar 2º de Educación Primaria é necesario que axiña comece un programa de sensibilización á PLV, que consiste en introducir pequenas cantidades do alérxeno para que o organismo vaia creando as súas propias defensas. Logo de 7 anos, o seu nivel de alerxia segue sendo altísimo; de feito, este ano rachouse unha tendencia moi boa de descenso da IgE que mostraba desde había tres anos. O ascenso case aos niveis iniciais, alén de desesperanzarnos, fixo que pospoñamos a entrada neste programa.

O certo é que a familia vive limitada. O máis habitual é que fagamos todos o mesmo, e isto pasa por comer todos o mesmo e no mesmo sitio. Temos a sorte de que a nosa filla maior (11 anos) é moi responsable; asumiuno desde moi pequena e axúdalle na medida das súas posibilidades. Aínda que quizais está excesivamente preocupada. No entanto, todos os membros da familia sabemos que, se se observan as precaucións necesarias, non ten por que ocorrer nada. Solicitamos e agradecemos axuda da contorna para que leve unha vida normalizada (case sempre con boa resposta por parte dos receptores) e temos a esperanza de que remita co tempo para favorecer o éxito da desensibilización.

Artigo cortesía da Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria

COMPARTIR

Deixar un comentario

Por favor, introduce o teu comentario!
Por favor, introduza o seu nome aquí

*