Xurxo Chapela
Os medos infantís, as primeiras experiencias sexuais, a historia con manchas de nocilla, cine, moito cine, amor, un algo de nostalxia, un algo de distanciamento, un algo do que un non é pero que pensa que foi…Seguro que a Xurxo Chapela (Carballo, 1968) non se lle dou por buscar o dato, pero a min si. Lémbrome pesa exactamente 130 gramos. Comprobeino a primeira hora da mañá na báscula da thermomix, o meu máis firme nexo coa clase media. Cento trinta gramos de literatura, de xornalismo e de poesía…cincocentos mistos que por un instante iluminan a escuridade na que dorme a memoria.
Polo robot de cociña de Lémbrome pasan Moncho Reboiras e Buyo; Petrovic e o Dicionario Galego-Castelán de Franco Grande; Bon Scott e o BN-PG; e Olivia Newton John e aquela rapaza anónima á que se abrazou nun garaxe da SEAT…Iso é moito máis é Lémbrome (Edicións Positivas), un libro que está a chamar a atención da crítica e que de seguro fará que moitos lectores descubran por vez primeira un autor alérxico ás presentacións, aos focos e a publicar máis do estritamente necesario (tres títulos ao longo de 17 anos). Aquí vos deixamos as respostas ao cuestionario que lle enviamos.
Xurxo, como nace Lémbrome e por que este álbum de recordos chega aos corenta e moitos anos?
Lémbrome é porque antes foron os I remember e os Je me sauviens. O libro levaba tempo na miña cabeza, pero ata que dei coa fórmula de Joe Brainard, que logo continuou Perec, non souben como escribilo. É o xeito de contar máis elemental (pero eficacísimo), a unidade narrativa mínima, diría: “Lémbrome do tempo das bólas”, “Lémbrome do Monstro de Guatemala”, “Lémbrome de ir cazar grilos (habíaos raíñas, príncipes e carniceiros)”.
Que por que chega agora? Se che parece tarde, é porque eu sempre fun un atrasado en case todo. Se che parece pronto, porque teño a sensación de que a miña vida xa só é unha prórroga sen goles: pódeche conceder o penalti a favor do amor, dun sobriño que nace, dunha amizade que dura, pero é máis probable que te castiguen coa morte dun irmá novo, co despido do traballo… Mellor compartir co lector os recordos dos anos felices.
Lémbrome é unha magnífica crónica da infancia e primeira xuventude das xeracións nacidas na década dos 60 e 70…tamén dun tempo de mudanza, tanto individual como colectiva. Deixamos de lembrar cando comprobamos que a vida vai en serio?
Non: precisamente cando a vida empeza a ir en serio é cando comezamos a lembrar o tempo no que estabamos a salvo da propia vida, se cadra para abeiranos do que temos agora diante e do que nos espera.
No libro hai un pequeno pouso de nostalxia, case inevitable nunhas memorias, pero tamén humor e certo distanciamento co pasado. É un afastamento premeditado ou é só o resultado de rememorar un tempo que xa empeza a quedar demasiado lonxe?
Eu diría que vexo o pasado como vexo a vida: si, fun o neno máis feliz do mundo (ou, polo menos, da miña rúa), pero eu quero ser feliz hoxe e mañá. Non teño morriña: estou certo de que gocei e de canto gocei, pero non fozo nesa memoria e mesmo me río de min e de tantas cousas que me pasaron. En Lémbrome miro ao neno e ao mozo que fun (e, espero, que fomos moitos), pero non o boto de menos máis de dez minutos.
En 1999 publicaches unha novela da que renegas (Con Aroa, o último verán). Trece anos despois, apareceu un libro de poemas (primavera de navallas) que, a pesar da súa calidade, pasou desapercibido. Non tes a sensación de que Lémbrome significa na túa traxectoria literaria iso que os guionistas chaman punto de xiro ou salto adiante?
Teño a sensación de con Lémbrome haberá quen me tome en serio (con Aroa era para tomarme a chiste). En primavera había algún acerto (poucos), pero creo que, calidades aparte, o feito de publicar nunha editorial como Positivas ofrécelle ao lector certas garantías. Aínda que eu estoulle moi agradecido a Xabier Graña e a QueQueres (e, por fóra, primavera era precioso), pero son consciente de que, con certa inxustiza, tes máis atención se editas nun selo canónico. Polo demais, Lémbrome é outro pasiño que dou: que avance máis con el xa se saberá.
Despois deste traballo hai outro á vista ou imos ter que facer outra longa espera antes de ver publicado o teu cuarto libro?
Non teño nin puta idea. Se cadra, Lémbrome retírame… da circulación. Se cadra, aposto por escribir o Finnegans Wake galego e afogo no intento. Máis en serio, a cabeciña traballa arreo, pero para min o máis complicado e atopar o xeito exacto de contar. Entre outras cousas porque imaxinación teño a xusta para escribir a lista da compra.
Con que lecturas anda Xurxo Chapela agora? Cóntanos algún libro que che chamase a atención recentemente.
Os libros que máis me chegaron no que vai de ano foron Manual para mujeres de la limpieza, de Lucia Berlin, e 300 páginas e La máquina de hacer niebla, do poeta costarriqueño Luis Chaves (a súa poesía toda publicouna hai un par de meses Seix Barral co título Falso documental). Tamén me encheron o ollo Joseph Anton (as memorias de Salman Rushdie cando estivo condenado a morte polo islam) e Chavs: la demonización de la clase obrera, de Owen Jones. Pero o libro máis importante para min nos últimos anos (por non dicir de toda a miña vida como lector) é Un paseo por el lado salvaje, de Nelson Algren.
Powered by WPeMatico
