Menores de seis anos están sendo “etiquetados” sen ter trastorno algún.
A OMS calcula que, aproximadamente, o 20% da poboación mundial de nenos e adolescentes ten problemas de saúde mental. O Trastorno por Déficit de Atención con/sen Hiperactividade (TDAH) é o trastorno do neurodesenvolvemento máis frecuente na infancia cunha prevalencia que se estima que vai do 5 ao 17% dos escolares. Por iso, durante o recente 12º Curso de Actualización en Pediatría de Atención Primaria (AP), os pediatras mostraron a súa preocupación por este asunto e quixeron dedicarlle unha das mesas para discutir as últimas novidades e avances sobre TDAH. É difícil saber ata que punto moitos nenos son “etiquetados” sen ter trastorno algún, xa que non hai probas obxectivas que o definan.
Aínda que en moitas ocasións os síntomas do TDAH en nenos menores de seis anos (inatención, hiperactividade, impulsividade, mal rendemento académico ou problemas de conduta), son transitorios e acaban desaparecendo coa idade noutros, os síntomas van persistir de forma crónica, o que no contexto actual xera ás veces certa presión social, educativa ou familiar para que o neno ou nena reciba un diagnóstico de TDAH ou ata tratamento farmacolóxico antes dos sete anos.
Este trastorno pode causar dificultades na vida persoal, académica e social, pero non se sabe se polo trastorno en si, ou pola resposta inadecuada que recibe o neno desde pequeno. Detectado e manexado adecuadamente, ten un prognóstico favorable en máis do 70% dos casos.
Priorizar o tratamento non farmacolóxico
De forma específica, a presidenta da asociación madrileña de pediatría integrada na Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria (AEPap), Concha Bonet, comentou que nenos nados no último treito do ano, entre outubro e decembro, poderían ter maior probabilidade de seren etiquetados con esta enfermidade, debido a que son os menores da clase e, neste contexto, os que poden ser máis inquedos.
Un dos aspectos que se destacou durante o curso é que unha vez que o neno é diagnosticado, o especialista de AP debe recoñecer o TDAH como un trastorno crónico e consideralos como pacientes con necesidades especiais de educación e procurarlles o tratamento adecuado. Hai un gran debate sobre se puidese estar ocorrendo un sobrediagnóstico.
Se os nenos son trastes, son impulsivos, se necesitan moverse poida que nunha sociedade da perfección onde todos temos que ser perfectos e onde os pais o que realmente queren é o mellor interese dos seus fillos e nunha sociedade onde prima moito o cognitivo, o que queren é que sexan nenos e nenas 10, poida que se non atenden en clase ou non renden como aos pais lles gustaría que rendesen poida que se lles comece a etiquetar dun trastorno que está construído, apuntou a presidenta de AEPAP.
Os pediatras de AEPap quixeron resaltar a eficacia e importancia das terapias non farmacolóxicas centradas na educación dos proxenitores. “Son eles os que teñen contacto directo co neno e, xa que logo, é convinte que estean formados e informados de como tratar o comportamento do menor”, afirma a doutora Concha Bonet, presidenta da Asociación Madrileña de Pediatría de AP (AMPap). En xeral, as intervencións cos pais teñen dous principios: por unha banda incrementar as condutas sensibles, positivas e de apoio co menor; e por outro, axudar aos pais a que manteñan unha disciplina proactiva e adecuada para evitar condutas disruptivas ou moi impulsivas no neno.
Así mesmo, os profesionais de AP resaltan a importancia de que teñan uns hábitos de vida saudables, boa alimentación, contorna acolledora e reforzante, pero sobre todo xogo e tempo ao aire libre, para favorecer o seu crecemento e autoestima.
